Bạch tật lê có tác dụng gì mà được ví như “Viagra” cho nam giới? Được sử dụng nhiều trong các bài thuốc chữa thận hư, thận yếu, rối loạn cương dương, vô sinh hiếm muộn do trong vị thuốc này có chứa protodioscin. Dịch chiết này tác động lên chuyển hóa DHEA giúp cải thiện chức năng cương dương và ham muốn tình dục ở nam giới.
Ngoài ra, một số thành phần khác có trong Bạch Tật Lê còn tác động đến tuyến yên giúp tăng cường hormone nam tự nhiên.
Bạch tật lê là gì?
Bạch tật lê (Thất tật lê, Gai ma vương…) là loài thực vật mọc bò. Quả cứng, có 5 cạnh và nhiều gai. Thường mọc ở ven biển và ven sông ở các nước nhiệt đới. Ở nước ta Bạch tật lê mọc nhiều ở Huế, Quảng Bình, Quảng Trị.
Bộ phận dùng làm thuốc là quả. Quả Bạch Tật Lê sau khi chín được thu hái về phơi, sấy khô dùng làm thuốc. Quả này có thể dùng tươi hoặc khô đều được.
Bạch tật lê có tác dụng gì?
1. Theo y học hiện đại:
Thành phần hóa học trong quả Bạch Tật Lê có chứa 0.001%ancaloit, 3.5% chất béo. Một ít tinh dầu và rất nhiều nitrat, chất phylloerythrun, tamin, flavonozit, rất nhiều saponin.
Các nghiên cứu về cây tật lê
Hoạt động cải thiện tinh trùng nam giới
Đại học Khoa học Y tế Tabriz, Iran thông qua sàng lọc 5775 bài báo, nghiên cứu về cây tật lê đã sàng lọc được 7 bài báo chất lượng, trong đó có 6 bài báo nhận định hạt tật lê có hiệu quả cải thiện chất lượng tinh trùng. Và đưa tới nhận định sử dụng hạt tật lê trong hỗ trợ điều trị vô sinh nam vô căn là có cơ sở. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0965229918304497
Hoạt động tăng cường nội tiết tố nam
Với mục tiêu xác định ảnh hưởng của chiết xuất hạt bạch tật lê đến hiệu quả hoạt động thể lực và khả năng tăng cường nội tiết tố nam, một nghiên cứu chuyên sâu được tiến hành bởi Đại học Thể thao Thượng Hải, Trung Quốc và Trung tâm Y tế Đại học Columbia, Hoa Kỳ đã được tiến hành.
Thí nghiệm trên chuột cho sử dụng chiết xuất saponin từ bạch tật lê cho thấy nó đã làm tăng đáng kể nồng độ testosterone trong huyết thanh ở chuột lên khoảng 150% và 216% đối với nhóm tập luyện quá sức, kéo dài sự dẻo dai và tăng trọng lượng chuột.
Kết luận: Chiết xuất saponin từ bạch tật lê đã giúp làm tăng khối lượng cơ thể, tăng dẻo dai và tăng nội tiết tố trong cơ thể, chứng tỏ sử dụng bạch tật lê làm thuốc tăng cường sinh lý nam giới là có cơ sở khoa học.
https://cdnsciencepub.com/doi/abs/10.1139/cjpp-2016-0086
Hoạt động điều trị bệnh đường ruột
Một nghiên cứu tại Ấn Độ đã được công bố, thử nghiệm MTT trên tế bào HCT-15 sử dụng chiết xuất từ quả cây bạch tật lê cho thấy vùng ức chế E. coli tăng, tăng cường sự phát triển của lợi khuẩn Lactobacillus rhamnosus.
Nghiên cứu này chỉ ra tiềm năng của chiết xuất trái cây tật lê Tribulus terrestris với hiệu quả chống lại các bệnh viêm nhiễm, oxy hóa và điều trị bệnh về hệ tiêu hóa.
http://nopr.niscair.res.in/handle/123456789/44535
2. Theo Đông y
Bạch tật lê có vị đắng, hơi cay. Nếu sao lên thì có tính ấm, dùng sống thì tính bình, quy vào kinh Phế và Can. Chủ trị các bệnh về sinh lý nam giới, đau mắt đỏ, …
- Tăng cường sinh lý: Các nhà nghiên cứu đã tìm ra được hoạt chất có tác dụng tăng cường sinh lực là chất diosgenin. Một số nghiên cứu còn chỉ ra sử dụng bạch tật lê thì hàm lượng testosterone trong máu tăng lên. Đây là một loại hormon kích thích ham muốn tình dục
- Tác dụng giảm đau: Cao chiết lạnh với cồn 50° của toàn cây bạch tật lê trong thử nghiệm với phương pháp gây đau do nhiệt đã biểu lộ tác dụng giảm đau rõ rệt.
- Giảm lipid máu: Một số chế phẩm từ bạch tật lê cho thấy hiệu quả giảm thành phần lipid trong máu có ý nghĩa. Giảm LDL-Cho và tăng HDL-Cho. Cơ chế là giảm sinh tổng hợp cholesterol ở gan và tăng thải trừ acid mật trong phân.
- Hỗ trợ điều trị sỏi thận và sỏi bàng quang: Một số nghiên cứu chỉ ra hiệu quả khi kết hợp một số vị thuốc với bạch tật lê trọng điều trị sỏi thận và sỏi bàng quang. Giúp thải sỏi ra ngoài và giảm triệu chứng khác kết hợp với sỏi.
- Trị đái dầm ở trẻ em: Một số bài thuốc kết hợp cả vị bạch tật lê để điều trị đái dầm ở trẻ. Bởi vị thuốc này có tác dụng bổ thận, mà theo đông y một trong những nguyên nhân gây đái dầm ở trẻ là do thận hư.
- Những tác dụng khác: Bạch tật lê cũng là một vị thuốc thường được dùng để chữa đau nhức mắt, chảy nước mắt, nhức đầu, đau cổ họng, sưng vú hay tắc sữa ở phụ nữ…
Một số bài thuốc từ Bạch Tật Lê:
- Chữa thận hư tiết, di tinh, hoạt tinh, xuất tinh sớm, liệt dương. Bạch tật lê 16g. Kỷ tử, củ Súng, hạt Sen, liên tu, Thỏ ty tử, quả Ngấy hương, Ba kích bỏ lõi, quả Kim anh (bỏ ruột), mỗi vị 12g. Sắc uống chia làm hai lần.
- Chữa đau mắt lâu ngày, nhức mỏi mắt, chảy nước mắt, thị lực giảm: Bạch tật lê, hoa Kim cúc, Thảo quyết minh (sao vàng), mỗi vị 10g, giã nát, với 400ml nước sắc còn 100ml , uống chia làm 2 lần trong ngày.
- Chữa trẻ em đái dầm: Bạch tật lê 8g, Hoàng kỳ 12g. Đương quy, Bạch thược, Sơn thù, Thăng ma, Tang phiêu tiêu, bạch linh, Ích mẫu, Ích trí nhân, mỗi vị 8g. Sắc uống chia làm hai lần.
- Di chứng tai biến mạch máu não: Bạch tật lê 12g, Câu đằng, Hy thiêm, mỗi vị 16g. Thiên ma, bạch cương tàm, Ngô đồng, mỗi vị 12g. Địa long 10g, Nam tinh 8g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần.
- Chữa lở ngứa: Bạch tật lê, Thổ phục linh 12g. Kinh giới, Ké đầu ngựa 8g. Ý dĩ 6g. Sắc uống chia làm 2 lần trong ngày.
Lưu ý khi dùng bạch tật lê
- Không dùng Bạch Tật Lê cho người khí yếu huyết hư.
- Không nên lạm dụng vì có thể gây rối loạn vận động, đau dạ dày, tiêu chảy.
